امنیت دیجیتال
مژده محمدی
برای پرداختن به موضوع امنیـت دیـجیتال یا امنیت در فضـای مجازی، شاید قبل از هر چیز بهتر باشد مفهـوم امنیت و اهمیت آن در زندگی بشر را خوب درک کنیم.
امنيت يک مفهوم آشنا برای تمام جوامع بشری، از جـوامع آغـازین گرفته تا دولت‌های بزرگ امروز اسـت. نیاز به امنیت مانند اکثر نیازهای انسان امری کاملا طبیعی بوده و مبنا و اساس جستجوی آن انگیزه ی انسان برای رسیدن به آرامش است. به روايت تاريخ حتی انسان‌های نخستین وقتی با عواملی مواجه می‌شدند که برای آنها نا‌آشنـا بود از ترس اينکه مبادا به آنها آسيب برسد در جایی پناه گرفته و خود را پنهان می‌سـاختند.
امروزه نیز با رشد تکنولوژی و گسترش فهم بشری در ابعاد مختلف و همچنین به سبب گره خوردن زندگی امروز افراد با فضای مجازی، ایجاد امنیت و حفظ حریم خصوصی بیش از پیش خود را نمایان می سازد و بی‌احتیاطی در این موارد می‌تواند صدمات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد.
بر کسی پوشیده نیست که رشد انفجاری اینترنت در ربع قرن گذشته و افزایش حیرت انگیز نفوذ و تاثیرش در همه جنبه‌های زندگی، رویکردی بی‌سابقه در تاریخ تمدن بشری بوده است. حتی بسیاری از صاحب‌نظران میزان سرعت متوسط اینترنت در هر کشور را در نسبت مستقیم با ظرفیت آن کشور برای رشد اقتصادی و علمی ارزیابی می کنند.
اما آیا این در هم آمیختگی دنیای مجازی و حقیقی در محیطی امن و با حفظ حریم خصوصی افراد میسر شده است؟ یا اساسا عوامل و شرایطی می تواند این امنیت را تحت الشعاع قرار دهد؟
در راستای پاسخگویی به چنین پرسشی با اصطلاح “حملات اینترنتی” مواجه می شویم. نبرد مجازی یا حملات اینترنتی نوعی درگیری است که طرفین درگیر در آن از کامپیوتر و شبکه‌های کامپیوتری به خصوص شبکه اینترنت به عنوان ابزار استفاده کرده و به جنگ یا در معنایی دقیق‌تر به سوء استفاده‌های متعدد دست می‌زنند.
این حملات اقسام مختلفی دارند و هر روزه شکل‌های جدیدی از آنها به وجود می‌آید. برای آشنایی بیشتر به چند نمونه رایج آن اشاره می کنیم:
- بد افزار : نوعی فایل یا برنامه است که برای آسیب وارد کردن به کامپیوتر کاربر مورد استفاده قرار می گیرد. بدافزارها شامل کرم‌ها، ویروس‌های کامپیوتری، تروجان‌ها و جاسوس افزارها است.
- باج افزار : نوعی بدافزار است که فایل‌های موجود در کامپیوتر قربانی را قفل کرده و برای بازگشایی آنها درخواست پرداخت پول می‌کند.
- مهندسی اجتماعی : نوعی حمله که برای فریب کاربران و به منظور شکستن فرایند امنیتی برای دسترسی و نفوذ به اطلاعات حساس سازمانی صورت می‌گیرد.
- فیشینگ : به نوعی کلاه‌برداری که اغلب از طریق ایمیل‌های تقلبی که از منابع به ظاهر معتبر ارسال می شود گفته می‌شود. در واقع هدف این ایمیل ها، دزدی اطلاعاتی مانند اطلاعات ورود و یا حساب بانکی و … است.
حال که دریافتیم با چه نوع خطراتی در فضای مجازی ممکن است رو‌به‌رو باشیم، وقت آن رسیده است که به ارائه راه‌کارهایی برای در امان ماندن از آنها اشاره کنیم.
همه ما باید بدانیم که هکرها از هیچ تلاشی برای به دست آوردن قربانی و سوء استفاده، فروگذار نمی کنند بنابراین بهترین راه برای حفظ امنیت دیجیتال خودتان، کاهش دادن حساب های کاربری آنلاینتان است. همچنین به کارگیری چند ترفند ساده اما کاربردی می تواند به طرز قابل توجهی این ریسک را کاهش دهد:
- رمز عبورتان حداقل 12 حرف و شامل اعداد، حروف بزرگ، حروف کوچک و علائم باشد و از رمزهای رایج و یا استفاد از الگو خودداری کنید. رمز عبورتان را با هیچ شخصی به اشتراک نگذارید و هر از چند گاهی آنها را تغییر دهید.
- از سرویس‌های ایمیل امن و مطمئن استفاده کنید. به سادگی به ضمیمه‌های ایمیل اعتماد نکنید و آنها را به سرعت دانلود نکنید. بیشتر حمله‌ها از ایمیل شروع می‌شود. ایمیل‌های مهم‌تان را قبل از ارسال حتما رمزگذاری کنید.
- دستگاه و حافظه کمیوتری خود را رمزگذاری کنید و گزینه به‌روزرسانی خودکار را فعال کنید تا نرم افزارها به روز شوند. پروگرم‌های فلش و جاوا بر روی مرورگرهای‌تان را غیرفعال کنید.
- درخواست‌های دوستی که در شبکه های اجتماعی دریافت می کنید را بررسی کنید. آن‌هایی را که نمی‌شناسید رد کنید و با آنها وارد گفتگو، چت و … نشوید. از هویت دوستان آنلاینی که می‌شناسید مطمئن شوید تا قربانی حملات فیشینگ و مهندسی اجتماعی نشوید.
- موقعیت مکانی در شبکه‌های اجتماعی را فعال نکنید. سعی کنید در این شبکه‌ها اطلاعات شخصی‌تان را برای نمونه الان در کجا هستید و یا در چه تاریخی در کجا خواهید بود را منتشر نکنید.
- مراقب دانلود‌های رایگان باشید. بارها دیده‌اید که وقتی از سایتی بازدید می‌کنید در گوشه و کنار سایت پیشنهاد دانلود رایگان نرم‌افزار، موسیقی و فیلم و… وجود دارد. روی آنها کلیک نکنید و اگر به دنبال نرم‌افزار، فیلم یا موسیقی‌ای هستید حتما از منابع مطمئن، آنها را دانلود کنید.
البته اقدامات امنیتی برای حفظ امنیت دیجیتال محدود به این عوامل نمی‌شود اما چیزی که بدیهی است این است که با هر زهری پادزهری خواهد بود…این موضوع که اینترنت سبک زندگی امروزه را کاملا تغییر داده و بخش قابل توجهی از این تغییر در جهت مثبت بوده است، امری بدیهی است، اما فضای مجازی همانطور که از اسمش پیداست، دنیایی ورای واقعیت است و مفهوم هویت را دچار تحول کرده است و چیزی که در این بین به شدت حس می شود آموزش‌های همگانی برای استفاده صحیح از فضای مجازی است.
متن منتشر شده در اینجا تنها به منظور ارایه اطلاعات مفید درباره موضوعات مورد بحث است. نظرات و عقاید نویسنده لزوما نظر و عقیده سازمان آوت‌رایت نیست و مسئوليت مطالب مندرج در هر مطلب برعهدۀ نويسنده است.
