گفتگو با فرید حائرینژاد، لینک به منبع: ShareAmerica
فعالیت‌های فرید حائرینژاد مستندساز و روزنامه‌نگار بر حقوق بشر، جامعه مدنی، حقوق اقلیت‌ها، حقوق دگرباشان جنسی، آزادی بیان و آزادی رسانه‌ها متمرکز است. مستندهای او در جشنواره‌های بسیاری مورد توجه قرار گرفته‌اند. حائرینژاد برنده مدال نقره «جشنواره‌های تلویزیون و فیلم نیویورک»، برنده جایزه عدالت از «سینما برای صلح» و نامزد جایزه جمینای آکادمی سینما و تلویزیون کانادا است. او همچنین تهیه‌کننده مستند «آشکار در ایران» است که بخشی از جامعه مخفی همجنس‌گرایان در ایران را به تصویر می‌کشد.
فیلمساز حقوق همجنس‌گرایان یا دگرباشان جنسی بودن چقدر الهام‌بخش، دشوار، یا خوشایند است؟
در جامعه ما، متاسفانه بسیاری افراد صحبت در مورد همجنس‌گرایی را امری غیرضروری و ناصحیح تلقی می‌کنند. به گمان این عده همجنس‌گرایی افراد مساله‌ای خصوصی است که به جامعه ربطی ندارد. این عده همچنین معتقدند گفتگو در مورد همجنس‌گرایی موجب ترویج این مساله می‌شود و به فرهنگ و باورهای مردم آسیب می‌رساند. این دعوت به پنهان‌کاری، در کنار مجازات‌های سنگین قانونی همجنس‌گرایی و نیز سوء درک عمیق جامعه از مفهوم هویت و گرایش جنسی، سبب می‌شود هرگونه تلاشی برای بیان واقعیت‌های اجتماعی در این زمینه با دشواری روبرو شود. با این همه این وظیفه یک فیلمساز است که حقایق ناگفته و دردناک جامعه را، هر چند که ناخوشایند باشند، بیان کند. بیان درد و رنج فراوان افراد دگرباش جنسی نیز بخشی از انجام این مسئولیت سنگین و خطیر است.
درباره اهمیت تولید رسانه‌ای درباره حقوق دگرباشان توضیح بدهید.
فرید حائرینژاد: مسائل مربوط به دگرباشی جنسی در وحله نخست یک مسئله فرهنگی است. برای بوجود آوردن فضایی برای تغییر فرهنگی به خصوص در نبود دولت‌های پیشرو، رسانه‌ها نفش مهمی می‌توانند ایفا کنند. با توجه به تبلیغات منفی پیوسته و گسترده رسانه‌های حکومتی در برخی از کشورها در زمینه همجنس‌گرایی، بسیاری از مردم، از جمله خود جامعه دگرباشان جنسی اطلاعات محدودی در زمینه حقوق انسانی خود دارند. در این میان رسانه‌های آزاد در خارج از آن کشورها می‌توانند با تولید و پخش اطلاعات بی طرفانه به بالا بردن سطح آگاهی عمومی جامعه در زمینه هویت و گرایش جنسی و حقوق انسانی و شهروندی افراد دگرباش کمک زیادی بکنند.
وضعیت حقوق همجنس‌گرایان یا دگرباشان جنسی در خاورمیانه چگونه است؟
متاسفانه در بیشتر کشورهای خاورمیانه، ارتباط جنسی و عاطفی میان افراد همجنس جرم محسوب می‌شود و افراد “خاطی” با مجازات‌های سنگین ( از شلاق و زندان تا اعدام) مواجه می‌شوند. در پنج کشور جهان، عربستان، ایران، یمن، سودان و موریتانی، مجازات همجنس‌گرایی اعدام است. در خاورمیانه تنها در ترکیه و اسراییل گروه‌های حمایت از دگرباشان جنسی می‌توانند آزادانه فعالیت کنند. کشتارهای وحشیانه افراد توسط گروه داعش به اتهام “لواط” نیز نمونه دیگری از وضعیت اسفناک حقوق انسانی دگرباشان جنسی در خاورمیانه است. متاسفانه در بسیاری از این کشورها، حقوق اولیه افراد، از جمله حق آزادی بیان، آزادی تجمع، و احترام به حریم خصوصی افراد رعایت نمی‌شود و لذا در این کشورها، هر گونه رفتار مغایر با معیارهای رایج اجتماعی به شدت سرکوب می‌شود. به همین دلیل، آگاهی رسانی و گفتگو در مورد هویت و گرایش جنسی در این کشورها امر ساده و آسانی نیست.
اهمیت و نقش گروه‌های حمایت چیست؟
بسیاری از دگرباشان جنسی، به علت ظاهر و رفتار متفاوتشان، از دوران کودکی در معرض تحقیر، دشنام، زورخواهی، ضرب و شتم و حتی تجاوز جنسی دیگران قرار می‌گیرند. فشارهای دائم روانی و فیزیکی هم در محیط خانه، هم در مدرسه، و هم در جامعه و محیط کار بر فرد دگرباش وارد می‌شود و در بعضی موارد افراد را به مرز خودکشی می‌رساند. گروه‌های حمایتی، متشکل از افراد دلسوز، اقوام و خانواده، دوستان، و مربیان و پزشکان می‌تواند به دگرباشان جنسی در برخورد با این فشارها و نیز درک و قبول جنسیت خود کمک زیادی کند.
بخشی از دیپلماسی ایالات متحده پیشبرد حقوق دگرباشان جنسی در سراسر جهان است. نظر شما در این مورد چیست؟ دامنه و تاثیر آن کدامند؟
در سال‌های اخیر، دولت ایالات متحده ، تلاش گسترده‌ای برای دفاع از حقوق دگرباشان جنسی به عمل آورده است. با این حال نباید فراموش کرد که دفاع از حقوق بشر مسئولیت همه افراد جامعه و همه دولت‌ها است. حکومت‌های بسیاری همواره از مسئولیت خود برای تضمین حقوق دگرباشان شانه خالی می‌کنند. آنها دگرباشی جنسی را پدیده‌ای غربی معرفی می‌کنند که به زور به جوامع آنها تحمیل شده و ادعا می‌کنند که دگرباشی با فرهنگ بومی شان بیگانه است. این ادعا در اغلب موارد کذب است و دارای پشتوانه تاریخی نیست.
دولت آمریکا باید در کنار حمایت‌های آشکار خود از حقوق دگرباشان در محافل جهانی، به تاکید بر این نکته هم ادامه دهد که دگرباشان جنسی مانند همه انسان‌های دیگر دارای حقوق انسانی و شهروندی برابر هستند و کشورهای بیشتری را متقاعد کند که علیه دگرباشان تبعیض اعمال نکنند و از حقوق قانونی و انسانی آنها محافظت کنند.
درباره رای دیوان عالی کشور آمریکا برای قانونی کردن ازدواج همجنس‌گرایان چه فکر میکنید؟ این نکته چگونه بر حقوق همجنس‌گرایان در سراسر جهان تاثیر می‌گذارد؟
رای تاریخی دیوان عالی آمریکا بی تردید تاثیر مثبتی در مبارزه دگرباشان جنسی در سراسر جهان برای کسب حقوق برابر خود خواهد داشت. با حمایت دیوان عالی آمریکا از حقوق برابر افراد همجنس‌گرا برای ازدواج، اکنون بسیاری از شرکت‌های چند ملیتی و دولت‌های طرف معامله با ایالات متحده نیز مجبورند این حقوق برابر را به رسمیت بشناسند. این امر موجب خواهد شد تا برابری حقوق همجنس‌گرایان به تدریج در سطح جهان به عنوان امری طبیعی شناخته شده و مخالفت با آزادی و برابری حقوق دگرباشان را دشوارتر کند.
